Działania chroniące dziecko przed próchnicą i innymi chorobami jamy ustnej często rozpoczynamy dopiero po pojawieniu się pierwszego zęba mlecznego. Tymczasem rozwój uzębienia rozpoczyna się znacznie, znacznie wcześniej. Kiedy i jak powinniśmy zacząć dbać o zęby dziecka?

Przed przyjściem na świat

Zawiązki zębów u człowieka zaczynają kształtować się już w okresie płodowym, a ich rozwój i mineralizacja trwa jeszcze przez wiele lat. Dlatego niezwykle ważna jest dieta kobiety w ciąży. Nie może w niej  zabraknąć produktów bogatych w białko, wapń, fosfor i witaminę D (jajka, nabiał, ryby, mięso, rośliny strączkowe, zielone rośliny liściaste, produkty pełnoziarniste).

Planując ciążę należy zadbać o zęby przyszłej mamy ponieważ w trakcie jej trwania są one znacznie bardziej narażone na czynniki uszkadzające, ze względu na zmiany hormonalne, poranne wymioty czy też zwiększony apetyt na słodkie i kwaśne produkty. Nieleczona próchnica, choroby przyzębia oraz zła higiena jamy ustnej kobiety będącej w „odmiennym stanie”, stwarza ryzyko rozwoju zakażenia, które może doprowadzić do komplikacji zdrowotnych i przedwczesnego porodu.

Leczenie zębów w ciąży 

Jeśli dolegliwości ze strony zębów pojawią się w trakcie trwania ciąży, koniecznie udaj się do dentysty. Przez całe 9 miesięcy możesz korzystać z dodatkowych świadczeń refundowanych przez NFZ . U stomatologa powinnaś pojawić się w 3-4 oraz 8 miesiącu ciąży, a także zawsze wtedy, gdy wystąpi stan zapalny, próchnica czy inne choroby jamy ustnej.
 

Więcej o tym, jak dbać o zęby w ciąży

Modyfikowane czy własne – co lepsze dla zębów dziecka?

Kiedy maluch pojawi się na świecie istotną rolę w rozwoju jego zębów odegra dieta. Jednym z największych mitów dotyczących próchnicy u dzieci jest przypisywanie zwiększonego ryzyka jej wystąpienia przy karmieniu piersią. Tymczasem, mleko matki zawiera enzymy, przeciwciała oraz oligosacharydy chroniące przed bakteriami próchnicotwórczymi, w tym najgroźniejszymi – paciorkowcami. Obecny w nim wapń i fosforany pomagają w utrzymaniu odpowiedniego pH w jamie ustnej i zapobiegają degradacji szkliwa. Ponadto karmienie piersią zmniejsza ryzyko powstania wad zgryzu u dzieci. Z kolei mleko modyfikowane może być produktem kwasotwórczym przez co znacznie bardziej przyczynia się do powstawania próchnicy, szczególnie przy karmieniu „na żądanie”.
 

Więcej o pierwszych napojach dla dzieci

Witamina D dla zdrowych zębów

Ważną rolę dla zdrowia zębów dziecka odgrywa również prawidłowa podaż witaminy D. Spełnia ona bardzo istotną funkcję w rozwoju układu kostnego, ponieważ stymuluje wchłanianie z jelit i wbudowywanie wapnia do kości. Wpływając na kształtowanie się zębów powoduje, że są one w późniejszych latach mocniejsze i bardziej odporne na próchnicę. Witamina D musi być obowiązkowo podawana niemowlętom i małym dzieciom, jest bowiem niezbędna dla ich prawidłowego rozwoju. Zgodnie z zaleceniami Konsultanta Krajowego w Dziedzinie Pediatrii noworodki i niemowlęta karmione piersią, powinny otrzymywać 400 j.m. witaminy D dziennie od pierwszych dni życia przez cały okres karmienia. U dzieci karmionych sztucznie lub w sposób mieszany dawkę ustala lekarz indywidualnie, uwzględniając ilość witaminy D zawartą w podawanym mleku modyfikowanym.

Dbaj o dziąsła malucha

Dziąsła niemowlęcia nie wymagają szczotkowania, co nie znaczy, że nie trzeba o nie dbać. Po skończonym posiłku należy przemyć je zwilżonym gazikiem nawiniętym na palec. W ten sam sposób przegotowaną wodą lub naparem z rumianku, myje się po każdym posiłku pierwsze zęby mleczne, pamiętając, aby oczyszczać je zarówno od strony warg, jak i języka. Ze względu na ich niepełną mineralizację są one bardzo podatne na próchnicę. Najważniejsze jest przy tym czyszczenie zębów dzieciom przed snem nocnym.
 

Uważaj na zarażanie dziecka próchnicą!

Po narodzinach dziecka nie można zapominać również o dbaniu o stan własnych zębów. Najczęstszym źródłem zakażenia noworodków i niemowląt bakteriami próchnicotwórczymi jest matka. Pamiętajmy więc o zaniechaniu wszelkich szkodliwych nawyków:

●    Nie oblizujemy smoczka.
●    Nie używamy wspólnej łyżeczki do karmienia dziecka.
●    Nie całujemy dziecka w usta.
●    Nie podajemy słodkich napojów z butelki.
●    Unikamy długiego ssania butelki przez malucha (szczególnie butelki wypełnionej mlekiem modyfikowanym).
●    Nie maczamy smoczka w cukrze ani innych słodkich substancjach.

Dziecięce zęby wymagają przede wszystkim systematycznej profilaktyki. Troska o nie, a nawet o dziąsła zanim pojawią się pierwsze zęby, będzie owocować w przyszłości. Stan uzębienia mlecznego zawsze wpływa na stan zębów stałych.