We wczesnym okresie niemowlęcym dziecko obowiązuje jedynie płynna dieta, która stopniowo, wraz z wiekiem, zamieniana jest na pokarmy stałe. Ten etap karmienia jest bardzo ważny nie tylko dla prawidłowego rozwoju całego organizmu, ale także zębów. Odpowiednie dobieranie płynnych pokarmów, a później napojów, znacząco wpływa na ochronę dzieci przed próchnicą oraz wadami zgryzu.

Karmienie piersią nie bez powodu uznawane jest za najlepszy sposób żywienia noworodków. Wpływa ono korzystnie zarówno na rozwój dziecka, jak również zdrowie kobiety. Mleko matki zawiera cenne składniki odżywcze, a także enzymy, przeciwciała oraz hormony. Podczas karmienia piersią maluch korzysta z przeciwciał, które chronią go przed chorobami zanim jego niedojrzały układ odpornościowy nauczy się z nimi radzić. Kolejnym atutem jest to, że skład mleka matki, zmienia się wraz z potrzebami dziecka.

Karmienie piersią a zęby malucha

Zgodnie z wynikami badań naukowych u dzieci karmionych piersią występuje niższe ryzyko wad zgryzu oraz choroby próchnicowej zębów.
 

Dzieci karmione piersią mają niższe ryzyko wad zgryzu oraz choroby próchnicowej
 

Jama ustna niemowlęcia jest naturalnie dostosowana do czynności ssania, dzięki czemu szczęki układają się przy karmieniu w prawidłowy sposób. Ponadto przy ssaniu piersi pokarm jest doprowadzany bezpośrednio do gardła i połykany. Pracują przy tym mięśnie jamy ustnej, które odpowiadają w późniejszym okresie za prawidłową artykulację. Przekłada się to więc na mniejsze ryzyko wystąpienia wad wymowy i może wpływać na sprawniejszą naukę mówienia.
 

Kiedy mama nie może karmić

Jeżeli dziecko nie może być karmione piersią i naturalnym pokarmem matki, konieczne  jest podawanie mleka modyfikowanego. Według najnowszych zaleceń Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci, maluch powinien spożywać je do 6 miesiąca życia włącznie. Zawiera ono przede wszystkim białka serwatkowe uzupełnione w taurynę i karnitynę. Istnieją również mleka zastępcze oparte na soi, ale uważa się, że zawierają one dużo węglowodanów  i zwiększają ryzyko próchnicy. Powinny być zatem podawane jedynie po konsultacji z lekarzem.

Po 6 miesiącu życia należy wprowadzić mleko uzupełniające oraz mieszanki mleczne oparte na małej ilości glutenu. Ważnym aspektem karmienia zastępczego jest stopniowe odchodzenie od karmienia w nocy szczególnie po 6 miesiącu, kiedy u dziecka zaczynają pojawiać się pierwsze zęby. Nocne karmienie mlekiem sztucznym w przeciwieństwie do karmienia piersią może przyczynić się do powstania próchnicy okresu wczesnego dzieciństwa (tzw. butelkowej).

Próchnica butelkowa – jak naprawdę powstaje?

Mleko matki lub mleko sztuczne powinno być głównym źródłem napojów przez pierwszy rok życia dziecka. Nawet wtedy, gdy dziecko zaczyna przyjmować stałe pokarmy, powinno ono pić dużo mleka. Jeżeli dziecko poniżej szóstego miesiąca potrzebuje dodatkowych napojów należy podawać mu przegotowaną i ostudzoną wodę. Częste pojenie dziecka soczkami i herbatkami może doprowadzić do próchnicy butelkowej. Choroba ta początkowo niszczy górne zęby przednie i może w krótkim okresie czasu doprowadzić do bólu oraz stanów zapalnych. Leczenie takich zębów jest bardzo trudne biorąc pod uwagę wiek dziecka i brak zdolności do dobrej współpracy w gabinecie stomatologicznym. Próchnica butelkowa może doprowadzić także do uszkodzenia zawiązków zębów stałych poprzez zaburzenia mineralizacji szkliwa i zębiny.
 

Nowe smaki, czyli co poza mlekiem?
 

Pamiętaj, że małe dzieci mają duże zapotrzebowanie na płyny. Pomagają one organizmowi dobrze funkcjonować i przeciwdziałają zaparciom. Jak zaspokajać pragnienie u dzieci? Na pewno nie powinno się podawać im napojów kolorowych bądź gazowanych. Dostarczają one do diety zbyt duże ilości cukrów, co może spowodować nie tylko próchnicę, ale także zwiększone ryzyko otyłości, cukrzycy czy zaburzeń koncentracji.  Dodatkowo, napoje gazowane mogą spowodować erozję szkliwa – po prostu je „rozpuszczać”.  Z kolei soki mogą być spożywane przez dzieci towarzysząc posiłkom. Aby dostarczyć zalecaną dawkę witamin i składników odżywczych lepiej podawać warzywa i owoce w możliwie jak najmniej przetworzonej postaci.

Pamiętaj, że najlepszym napojem dla dziecka zawsze będzie zwykła lub niskomineralizowana woda, która w odpowiedni sposób nawodni organizm i dostarczy niezbędnych składników odżywczych. Podawanie dziecku napojów bez cukru pomoże w podtrzymywaniu dobrych nawyków, zmniejszeniu ryzyka próchnicy, a tym samym utrzymaniu pięknego, białego uśmiechu oraz w poprawie ogólnego stanu zdrowia i odżywiania.